Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’dan onlarca ülkeden 50 IKEA işyeri sendika temsilcisi ve sendika delegesi UNI IKEA Küresel Sendikalar Birliği’nin geçen yıldan bugüne çalışmalarını değerlendirmek ve yeni eylem planını kabul etmek için 15-16 Nisan 2014 tarihinde Kopenhag’da bir araya geldi.
Toplantıya Türkiye’den Koop-İş Sendikası Genel Mali Sekreteri Mehmet Karaarslanoğlu ve Genel Başkan Danışmanı ve IKEA Türkiye Örgütlenme Koordinatörü Deniz Akdoğan Katıldı.
Türkiye, ABD, Kanada, Avustralya, Almanya, Hollanda, Norveç, İtalya, Fransa, Danimarka, Belçika, Macaristan, Romanya, Malezya, İsveç ülkelerindeki IKEA mağazalarındaki durum ile ilgili katılımcılar sunumlar gerçekleştirdiler.
Toplantının ilk günü ilk sunumu Türkiye adına Koop-İş Sendikası Genel Mali Sekreteri Mehmet Karaarslanoğlu yaptı. Karaarslanoğlu sunumda şu ifadelere yer verdi:
“İşverenlerin keyfi ve hukuk dışı uygulamalarına engel olmanın yolu örgütlü olmaktır. İşverenlerin karşısında güçlü olmanın, haklarımızı korumanın yolu örgütlü olmaktır. İnsan gibi yaşamanın, emeğimizin karşılığını kazanmanın yolu örgütlü olmaktır. Örgütlü emek, çağdaş, demokratik bir ülke için şarttır. Biz Koop-İş sendikası olarak bu anlayışla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İşte bunun için buradayız, sizlerleyiz.
Sendikamıza üye olmak isteyen IKEA çalışanlarının üyeliklerini kabul etmek ve üyeliklerine yardımcı olmak bizim sendika olarak en temel görevlerimizdir. Şu anda tüm mesaimizi ve enerjimizi bunun için harcıyoruz
Hepimizin bildiği gibi örgütlenme hakkını kullanarak sendikaya üye olmak, IKEA Türkiye çalışanlarının anayasadan doğan haklarıdır.
Sizlere IKEA Türkiye yönetiminin yapmış olduğu çeşitli baskılardan bir önceki toplantımızda bahsetmiştik.
Biz IKEA işyerlerinde çalışma barışının sağlanmasını istiyoruz. Bunun için işvereni çalışanların tercihine saygılı olmaya ve sendikamızla diyalog kurmaya çağırıyoruz.”
Sunumunda IKEA Türkiye yönetimi ile geçmişten bugüne gelinen süreci özetleyerek şirketin açıkça sendikal baskı yaptığını ve bu baskıların Inter-IKEA’nın PWC şirketine yaptırdığı anket sonuçlarıyla ispatlandığını belirtti.
Bunun üzerine Inter-IKEA ile UNI Global arasında bir eylem planı üzerinde anlaşıldığını belirterek “Karşılıklı haklara saygı çerçevesinde örgütlenmemizi tamamlayacağız” dedi.
Karaarslanoğlu, Koop-İş Sendikası’nın bu zamana kadar olduğu gibi bundan sonra da Sosyal Diyaloga açık olduğunu ancak örgütlenme sürecinde işverenin sendikalaşma hakkına mutlaka saygı duyması gerektiğini vurguladı.
Koop-İş Sendikası’nın son dönemde örgütlenme çalışmalarını hızlandırdırdığını belirten Karaarslanoğlu, “Şu anda tüm mağazalarda örgütlenme çalışmalarımız hızla sürmektedir. Yasal çoğunluk olan %40’a ulaşıp toplu iş sözleşmesi görüşmelerine başlamak istiyoruz. Bu süreci bir an önce tamamlayıp IKEA Türkiye’de çalışanların haklarını arttırmak için toplu sözleşme masasına oturacağız” dedi.
Toplantılarda Deniz Akdoğan da mağazalarda çalışan işçilerin yaşadığı sorunları ve işçilerin toplantıya ilettikleri mesajları aktardı. Bir sonraki IKEA Sendikalar Birlik toplantısına yetkiyi almış bir şekilde katılmak istediklerini ifade etti.
UNI Global adına söz alan UNI Ticaret Başkanı Alke Boessiger de “İsveç Sendikaları başta olmak üzere Birlik Yönetim Kurulumuz tarafından Inter-IKEA ile Türkiye’deki sorunların çözülmesi için gerçekleştirdiğimiz tüm bu toplantıların amacı IKEA Türkiye mağazalarında çalışanların uygun çalışma koşullarına sahip olması ve Koop-İş Sendikası çatısı altında toplu iş sözleşmesine kavuşmalarıdır. IKEA Türkiye Mapa’nın tek muhatabı Türkiye’den Koop-İş Sendikası olmalıdır ve inanıyorum ki kısa zamanda Koop-İş Sendikası işverenle toplu iş sözleşmesi müzakerelerine başlama hakkına sahip olacaktır” dedi. Alke Boessiger, Ikea Yönetimi ile yapılan toplantılarda Mapa Yönetiminin Inter-IKEA’ya sendikal baskı yapılmayacağı ve örgütlenme çalışmalarına nötr kalınacağı konusunda teminat verdiğini belirtti.
Birlik sonuç bildirgesinde “Birlik, Koop-İş Sendikası’nın çoğunluğa ulaşması ve toplu iş sözleşmeleri görüşmelerinin başlaması için Koop-İş Sendikası’nı örgütlenme kampanyasında destekleyecektir” kararı bir kez daha okundu.
Toplantıda ayrıca ECW (Avrupa İşletme Komiteleri) ile ilgili bir sunum gerçekleştirildi. Sunumda; yeniden yapılanma, dış kaynak kullanımı, finans, çalışma ve istihdam koşulları, sağlık ve güvenlik (stres, kaza, iş yükü), ikramiye programları, ulusal düzeyde sosyal diyalog politikası, “Sesimiz” araştırması konularına değinildi.
UNI üyesi Kanada’daki Teamsters Sendikası’nın temsilcileri geçen Mayıs ayında şirket yerel yönetiminin yeni toplu iş sözleşmeyi imzalamayı reddetmesi ve işçilere lokavt uygulaması sonrası zorlukları anlattılar.
Toplantının ikinci günü ABD’den Teamsters Sendikası’nın ABD’de Tacoma dağıtım merkezindeki sendikal örgütlenme başarısının sunumu yapıldı.
Malezya adına sunum yapan temsilci, geçtiğimiz Aralık ayında IKEA’nın malezya’daki Franchisor’u IKANO ile toplu iş sözleşme görüşmelerini anlaşma ile sonuçlandırdıklarını belirtti. Böylelikle Franchise IKEA olan bir ülkede daha örgütlenmenin tamamlandığı ve başarılı bir toplu iş sözleşmesinin tamamlandığı belirtildi.
Avustralya, Danimarka, İsveç, Norveç ve Malezya’yı içeren çok sayıda ülkenin temsilcileri de şirket ile çok iyi ilişkilerinin olduğunu ve her konuyu diyalog ve müzakere yolu ile yapıcı bir şekilde çözebildiklerini raporladılar. Bu ülkelerdeki sendikalar işçilerin hakları ve sendikalar ile ilgili konuşmak için işyerine erişim serbestliğine sahip olduklarını belirttiler. İsveç’teki sendikalar, işe yeni alınan IKEA çalışanlarına sendikaların ilk eğitim verdiklerini ve sendika hakkında bilgilendirme yapma hakları olduğunu belirttiler.
Katılımcıların ana kaygılarının başında işten ayrılan işçilerin yerine yenilerinin alınmaması sonucu iş yükünün artması ve çok yüksek miktardaki part time çalışanlar oluşturdu. Bu durumun çalışanlar arasında ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı vurgulandı. Belçika’dan gelen temsilciler mağazaların depolarında çalışan yükleme işçilerinin teslimat kamyonlarında zehirli maddelerin bulunduğunu ve sağlık&güvenlik kaygılarını raporladılar.
Ulusal gündemlerin dışında UNI Global temsilcileri şirket ile tüm IKEA Mağazalarını kapsaması amaçlanan bir küresel sözleşme (Global Framework Agreement) üzerinde müzakerelerin sürdüğünü belirttiler.
Sonuç olarak katılımcılar Birliğin UNI ile birlikte küresel sözleşme konusundaki çağrısını yineleyen bir eylem planında anlaştılar. IKEA Türkiye başta olmak üzere daha ilk mağazaları açılan Macaristan ve Romanya’daki örgütlenme çalışmalarını destekleme konusunda karar verildi.